Surveillance
Vandaag staat in het teken van surveillance, maar wat houdt dit precies in?
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) verzamelt voortdurend allerlei gegevens over infectieziekten. De informatie wordt gebruikt om uitbraken van infectieziekten te signaleren. Deze systematische gegevensverzameling wordt surveillance genoemd. (bron RIVM)
MUIZ
De webapplicatie Meldpunt Uitbraken Infectieziekten & BRMO (MUIZ) faciliteert het transparant melden van uitbraken aan de GGD en andere zorginstellingen in de regio. Het zorgt voor overzicht en laagdrempelig contact tussen ziekenhuizen, verpleeg- en verzorgingshuizen, thuiszorg, zorginstellingen voor revalidatie, GGZ en gehandicaptenzorg. Het doel is om tijdiger preventieve maatregelen te nemen bij uitbraken om verspreiding van infectieziekten te voorkomen. Daarnaast kan onder andere uitbraakdata worden geëxporteerd voor surveillance en analyse. Kijk voor meer informatie op de website van MUIZ.
- Dagthema’s
Vrijdag 18 november: wat is antibioticaresisentie?
Maandag 21 november: Antibiotic Stewardship
Dinsdag 22 november: Surveillance van infectieziekten
Woensdag 23 november: Bijzonder resistente micro-organismen (BRMO)
Donderdag 24 november: infectiepreventie
Downloads
Bekijk of download hier alle benodigdheden voor deze dag:
Toepassing surveillance
Surveillance wordt op verschillende manieren toegepast:
- Griepsurveillance: de griepsurveillance heeft als doel om wekelijks het vóórkomen van griepachtig ziektebeeld en infecties door griepvirussen te monitoren.
- Infectieziekten Surveillance Informatie Systeem-Antibiotica Resistentie (ISIS-AR): het belangrijkste doel van de ISIS-AR is inzicht te krijgen in hoeverre resistentie bacteriën in Nederland aanwezig zijn en hoe dit in de tijd verandert.
- Het RIVM surveilleert meldingsplichtige infectieziekten op landelijk niveau. Door surveillance van meldingsplichtige infectieziekten kunnen we infectieziekten beter bestrijden en verspreiding voorkomen.
- De surveillance ten aanzien van het Rijksvaccinatieprogramma (RVP) brengt de stand van zaken met betrekking tot infectieziekten in het programma in kaart.
- Het doel van het Seksueel Overdraagbare Aandoeningen Peilstation (SOAP) is inzicht verschaffen in trends van seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s) en hiv (humaan immunodeficientievirus) bij soa-centra in Nederland.
- Het Surveillance Netwerk Infectieziekten Verpleeghuizen (SNIV) heeft als doel inzicht te krijgen in het vóórkomen van infectieziekten in verpleeghuizen. De surveillance levert de verpleeghuizen inzicht in het aantal infecties en daarmee inzicht in verbeterpunten op het gebied van hygiëne en infectiepreventie.
- De virologische weekstaten geven inzicht in het voorkomen van bepaalde virusinfecties. Deze gegevens zijn van belang voor professionals in de infectieziektenbestrijding en voor het diagnostisch beleid van medisch microbiologische laboratoria. We gebruiken de weekstaten om het voorkomen van virussen te monitoren. De weekstaten tonen welke virusinfecties optreden. Hiermee is het één van de gegevensbronnen die we gebruiken om de volksgezondheid te bewaken.
Symposium en Webinar: "Antibioticaresistentie"
Voor: Artsen, deskundigen infectiepreventie en beleidsmedewerkers
Tijdens dit RODIN symposium en webinar stonden verschillende onderwerpen binnen het thema ‘Antibioticaresistentie’ centraal. Er werd gestart met een presentatie over surveillance: het doorlopend verzamelen en analyseren van gegevens over resistentie van bacteriën voor antibiotica. Daarnaast is aandacht besteed aan nieuwe middelen en nieuwe soorten diagnostiek. Ook kwam er een voorbeeld van een uitbraak van MRSA aan bod.
Wil je meer weten en dit symposium/webinar terugkijken? Kijk hiernaast of klik op onderstaande knop.
Informatie vanuit het RIVM
AMR Surveillance RIVM continu geüpdatet
De ontwikkelingen rondom het ontstaan van nieuwe resistentiemechanismen en resistente micro-organismen en de verdere verspreiding van deze nieuwe(re) resistente micro-organisme gaan snel. Ook bij de ‘usual suspects’ signaleert het RIVM regelmatig veranderingen die leiden tot uitbreidingen of aanpassingen in de surveillance en welke helpen bij de onderbouwing van richtlijnen en bestrijding
In augustus startte een pilot surveillance naar het voorkomen van carbapenem-resistente Acinetobacter baumannii-calcoaceticus complex (CRAB). CRAB is een moeilijk te behandelen bacterie die met name ziekenhuisinfecties veroorzaakt bij zeer zieke patiënten of patiënten met een verzwakt immuunsysteem. Via deze pilot kunnen we hopelijk inzicht krijgen in de mate van resistentie van CRAB en onderliggende resistentiemechanismen. Daarnaast kan de pilot surveillance, transmissieonderzoek en infectiepreventie ondersteunen. Tussen 1 augustus en 30 september 2022 heeft het RIVM al 28 CRAB isolaten ontvangen van 18 verschillende medisch microbiologische laboratoria. Elf isolaten hebben twee of meer carbapenemase coderende allelen in hun genoom, waarvan de combinatie blaOXA-23, blaOXA-66 het meest voorkomt.
Verder wordt er gekeken naar het voorkomen van verschillende bijzonder resistente micro-organismen (BRMO) onder Oekraïense vluchtelingen. Door de oorlogssituatie in Oekraïne trekt sinds een aantal maanden een grote vluchtelingenstroom richting het westen, inclusief Nederland. Naast vluchtelingen, worden ook Oekraïense patiënten met verschillende aandoeningen naar Nederland overgebracht voor klinische behandeling. De Oekraïense patiënten en vluchtelingen die tijdens hun verblijf in Nederland zorg behoeven, brengen het risico met zich mee dat BRMO wordt overgedragen.
Niet alleen wordt het surveillancesysteem aangepast op basis van het type micro-organismen of de targetgroep, ook wordt er gekeken hoe de surveillancetechnieken verbreed en verbeterd kunnen worden. Zo onderzocht het RIVM de afgelopen jaren of rioolwatersurveillance gebruikt kan worden voor resistente bacteriën. Deze studies hebben zich in eerste instantie gericht op carbapenemase-producerende Enterobacterales (CPE) en colistine-resistente E. coli (MCR-EC). Rioolwatersurveillance blijkt een mooie aanvulling. En via het Eenheid van Taal project vindt de dataverzameling van gegevens over antibioticaresistentie uit medisch microbiologische laboratoria eenduidiger plaats, wat de kwaliteit en tijdigheid van de surveillance ten goede komt.
Surveillance van infectieziekten | RIVM